Epileren, scheren, waxen of sugaring. Het zijn allemaal geen natuurlijke fysiologische processen. Het voordeel is dat je er een gladde huid aan overhoudt, maar het nadeel is dat je ingegroeide haren kan krijgen. Met een beetje geluk ontsteken die ingegroeide haren niet, maar als ze dat wel doen, kan dat erg vervelend zijn. In deze blog ga ik graag wat verder in op de soorten ingegroeide haren en ontstekingen en geef ik tien tips om ze te voorkomen.

Ingegroeide haren zonder ontsteking

We onderscheiden vijf soorten ingegroeide haren zonder ontsteking: comedo-achtige, platte oppervlakkige, spiraalachtige oppervlakkige, onderhuidse platte en onderhuidse spiraalachtige ingegroeide haren. Hieronder volgt wat diepgaandere informatie over de meest voorkomende types.

Comedo-achtige ingegroeide haren

Een comedo, of een mee-eter, wordt ook wel talgprop genoemd. Talgproppen verschijnen vaak als zwarte puntjes op de huid (open comedonen). Verhard en opgedroogd sebum verstopt de opening van de talgklier, samen met dood materiaal van de hoorncellen en huidbacteriën. De opening van de porie is uitgezet en gevuld met een prop van geoxideerd vet en huidschilfers. Ze komen meestal voor op de bikinilijn.

In de meeste gevallen worden ze veroorzaakt door:

1. Hormonale stoornissen
2. Een ontregelde talgklier (en bijhorende talgproductie)
3. Te agressieve douchegel die de huid uitdroogt
4. Medicijnen
5. Een tekort aan vitamines en/of gezonde vetten

Platte oppervlakkige ingegroeide haren

Dit soort ingegroeide haren noemt men ook wel het panty-type. In dit geval groeit het haar onder een dunne laag huid zonder zichtbare ontsteking. Soms merk je er zelfs helemaal niets van. Dit type ingroei komt het vaakst voor op de dijen en onderbenen en soms op de bikinilijn. De meest voorkomende oorzaak ervan is scheren, een tekort aan huidenzymen en/of vitaminen en een te droge huid. In al deze gevallen kan hyperkeratose (te veel aan keratine) ontstaan. Bij hyperkeratose zien wij een te snelle deling van de huidcellen (proliferatie). Oude huidcellen kunnen het huidoppervlak niet tijdig verlaten waardoor die zich opstapelen (desquamatie stoornissen).

Sommigen hebben aanleg voor een snelle verdikking van de hoornlaag van hun huid. Voor hen is preventie dus essentieel.

Ingegroeide haren met ontsteking

Het klinkt misschien wat gek, maar de ene ontsteking is de andere niet. Er zijn drie vormen van ontstekingen die kunnen ontstaan bij ingegroeide haren. Papula’s zien eruit als harde rode puistjes. Pustula’s zijn dan weer puistjes met etter in en hydradenitis is beter gekend als een zweetklierontsteking.

Ontstekingen die gepaard gaan met huidknobbels komen het vaakst voor bij haargroeipathologie, stugge haren, hypertrichose en hirsutisme. Bij hirsutisme is er sprake van overmatige haargroei bij vrouwen op plaatsen waar er normaal geen haar groeit, denk maar aan het gezicht, de borst, de rug of de buik.

Wie last heeft van hypertrichose krijgt overmatige ongewenste haargroei op plaatsen waar normaal slechts lichte beharing voorkomt. Dan denken we voornamelijk aan de armen en de benen.

Soorten ontstekingen

Er zijn twee soorten ingegroeide haren met een papuleuze vorm van ontsteking. We onderscheiden extrafolliculaire en transfolliculaire penetratie. Hieronder ga ik wat dieper in op deze begrippen.

Extrafolliculaire penetratie

Bij extra folliculaire penetratie plooit een haartje zich opzij of omlaag. Het haartje is er dus in geslaagd om voorbij de hoornlaag van de huid te raken, maar is daarna terug in de huid gegroeid. Dat kan gebeuren wanneer een haarzakje licht verschuift of een verkeerde uitgangspositie heeft. Met wat geluk ontsteekt het haar niet en is het mogelijk om het na een drietal weken te verwijderen. Indien hyperkeratose aanwezig is, kan dit echter tot een ontsteking leiden. Als dat het geval is, is het belangrijk om eerst de ontsteking te verminderen en daarna te werken aan de hyperkeratose.

Transfolliculaire penetratie

Bij transfolliculaire penetratie groeit het haar in de lederhuid (de dermis) en doorboort de wanden van de haarfollikel. Dit kan ervoor zorgen voor een ontsteking. Hoe dieper het haartje groeit, hoe erger de ontsteking zal zijn. Transfolliculaire penetratie kan veroorzaakt worden door een ontregelde hormonenhuishouding, elektro-epilatie waarbij de haartjes afgebroken worden of als gevolg van een comedo-achtige ingroei.
Hieronder ga ik wat dieper in op de pustula’s, een veelvoorkomende vorm van ontsteking bij ingegroeide haren.

Pustula’s

Elke pustula is een holte gevuld met etterig vocht. Wie last heeft van pustula’s, heeft een ontsteking die gepaard gaat met een bacteriële infectie. Bij een pustuleuze vorm van ontsteking zijn alle soorten van ontharing verboden en raad ik je aan om een afspraak te maken bij de dermatoloog.

Pustula’s worden vaak veroorzaakt door:

1. Stafylokokken (S. Aureus) – Iedereen heeft stafylokokken op zijn huid. Normaal leveren die geen problemen op, maar in sommige gevallen kunnen ze de talgklier binnendringen en zich daar vermenigvuldigen. Dit kan onder meer gebeuren wanneer je een papula openkrabt, wanneer je immuniteit verzwakt is of wanneer je overmatig zweet. Stafylokokken kunnen osteofolliculitis, een ontsteking van een haarzakje, veroorzaken: dit komt meestal voor in de bikinizone. In dit geval is het aan te raden een dermatoloog te raadplegen.
2. Cutibacterium Acnes – Deze anaerobe bacterie is verzot op de vetzuren in de talg van je huid. Een verstopte talgklier maakt erg veel talg aan en deze bacterie krijgt daar dan ook vrij spel.
3. Demodex huidmijt – Dit is geen bacterie, maar een parasiet. Geen nood, deze parasiet komt sowieso voor in de haarfollikel en talgklieren, maar veroorzaakt in de meeste gevallen geen kwalen. Een teveel aan deze mijt kan echter voor hevige jeuk zorgen en kan dus uiteindelijk tot pustula’s leiden.

Tien tips om ingegroeide haren te voorkomen

Ingegroeide haren en de bijhorende kwalen, zoals ontstekingen, vallen dus te vermijden. Maar hoe kan je dat het best doen? Hieronder volgen tien nuttige tips.

1. Vermijd scrubs: Gebruik in plaats daarvan enzymatische peelings op basis van, bijvoorbeeld, bromelaïne uit ananas en papaïne uit de papaja.
2. Hydrateer dagelijks je huid: Door goed te hydrateren vermijd je hyperkeratose. Gebruik daarvoor een hydraterende crème die NMF’s (natural moisturizing factors) bevatten.
3. Scheer niet: Scheren droogt de huid uit en stimuleert hyperkeratose.
4. Gebruik geen agressieve depilators: Agressieve depilators breken de haartjes af. Zo krijgen haren de kans om in te groeien met een ontsteking als gevolg.
5. Gebruik geen agressieve douchegel: Dergelijke gels drogen de huid uit. Gebruik douchegels die PH-neutraal en dus huidvriendelijk zijn.
6. Neem vitamines en eet gezonde voeding: Bonen, vis, eieren bevatten veel goede waterbindende proteïnen. Zalm, sardienen en makreel bevatten zowel goede proteïnen als goede vetten die de lipide barrière van je huid in balans houden. Gezonde voeding herstelt de barrièrefunctie van je huid en voorkomt de uitdroging van de huid.
7. Drink voldoende water: Wanneer je water drinkt, hydrateer je je huid van binnenuit.
8. Vermijd strakke kledij: Strakke kleren veroorzaken wrijving op je huid. Die wrijving stimuleert hyperkeratose, dus valt te vermijden.
9. Neem geen te warme douches: Een heerlijk hete douche of een warm bad, het kan zeker deugd doen. Het is echter niet goed voor de huid. Zorg voor een watertemperatuur van maximaal 38 graden. Zo voorkom je dat je huid uitdroogt.
10. Laat je hormonale toestand onderzoeken: Laat je hormonale toestand en dan specifiek de hoeveelheid mannelijke hormonen onderzoeken. Dergelijke androgenen kunnen namelijk ontstekingen veroorzaken.

Last van ingegroeide haren of wil je meer weten over hoe je ze kan voorkomen? Ik help je graag verder.

Meer informatie over de behandeling